Apel o utrzymanie dotychczasowego zwolnienia napojów przekazywanych na cele dobroczynne z obowiązku zapłaty tzw. „opłaty cukrowej”

W związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców (PFPŻ ZP) oraz Federacja Polskich Banków Żywności (FPBŻ) apeluje o utrzymanie dotychczasowego zwolnienia napojów przekazywanych na cele dobroczynne z obowiązku zapłaty tzw. „opłaty cukrowej”.

Projektowana ustawa, w zmienianym art. 12a ust. 2 ustawy o zdrowiu publicznym, wskazuje, że przez wprowadzenie na rynek krajowy napojów będzie rozumiane także dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, przez podmiot zobowiązany do zapłaty opłaty, takich czynności jak przekazanie nieodpłatne napojów. Takie sformułowanie doprowadzi do sytuacji, w której każde przekazanie przez producenta, nabywcy lub importera napojów – z wyłączeniem tych wskazanych w art. 12b ust. 2 ustawy o zdrowiu publicznym – będzie objęte opłatą. Dotyczyć to będzie także przypadków, w których podmioty zobowiązane do zapłaty opłaty będą przekazywać napoje na rzecz organizacji pożytku publicznego. Pozostawienie zapisu w takim kształcie negatywnie wpłynie na prowadzoną przez firmy branży napojowej działalność charytatywną, co dotkliwie odczuje wiele organizacji pozarządowych, które z tej pomocy korzystają. Objęcie opłatą cukrową produktów przekazywanych na cele charytatywne nie ma również uzasadnienia w celach ww. opłaty, gdyż nie znajdzie odzwierciedlenia w cenie produktu, ze względu na fakt, że nie dochodzi w tym przypadku do transakcji kupna – sprzedaży.

Sektor spożywczy, w tym także branża napojowa, podejmuje szereg działań wspierających organizacje pożytku publicznego, poprzez m.in. nieodpłatne przekazywanie napojów. Producenci napojów regularnie i od wielu lat wspierają darowiznami produktowymi organizacje takie jak np. Banki Żywności czy Polski Czerwony Krzyż, ale także wiele mniejszych organizacji działających na rzecz najuboższych obywateli i rodzin. Tylko w 2022 r. wartość samych napojów przekazanych na cele charytatywne przez członków PFPŻ ZP wyniosła w bieżącym roku co najmniej 3,75 mln PLN. Wartość i waga różnych produktów z kategorii napojów, soków i wód przekazanych w bieżącym roku dla FPBŻ w dużej mierze przez członków PFPŻ ZP wyniosła odpowiednio ponad 15,85 mln PLN i 5450 ton wspierając w ten sposób osoby korzystające z pomocy Banków Żywności.

W Polsce 1,6 mln osób żyje poniżej poziomu skrajnego ubóstwa, co oznacza, że na miesięczne utrzymanie dysponują one kwotą mniejszą niż 692 zł, czyli ok. 23 zł dziennie. Trend ten nasilił się zwłaszcza w obliczu trwającej na terytorium Ukrainy wojny i wsparcia obywateli Ukrainy przebywających w Polsce przez organizacje charytatywne, takie jak Banki Żywności, dystrybuujące na cele społeczne żywność otrzymaną od polskich przedsiębiorców.

Spodziewamy się, że biorąc pod uwagę aktualną sytuację gospodarczą, w tym rosnące ceny żywności, potrzeba wsparcia najbardziej potrzebujących będzie się nasilać. Według sondażu przeprowadzonego przez CBOS w październiku br. 86 proc. badanych zadeklarowało silne lub bardzo silne odczuwanie inflacji, przy czym dla Polaków najbardziej dotkliwy jest wzrost cen żywności. Przyspieszenie wzrostu cen żywności ma istotnie negatywny wpływ na poziom dobrobytu gospodarstw domowych i najsilniej jest odczuwalne przez osoby o najniższych dochodach. Respondenci badania mniej zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych oraz ci o niższych dochodach per capita częściej deklarują, że skutki wzrostu cen odczuli w bardzo dużym stopniu (CBOŚ, Komunikat z badań nr 138/2022).

Ze względu na trudną sytuację gospodarczą i konieczność wspierania zarówno polskich, jak i ukraińskich obywateli pożądane jest promowanie działalności charytatywnych, zamiast tworzenia dodatkowych barier dla takiej aktywności. Za wysoce pozytywne w tym zakresie należy ocenić obowiązujące zwolnienie z podatku VAT darowizn żywności w ramach działalności charytatywnej przedsiębiorców. Uspójnienie polityki w zakresie darowizn żywności byłoby właściwe i z korzyścią dla osób w trudnej sytuacji życiowej.

Ponadto, zwracamy również uwagę, iż opodatkowanie darowizn produktowych może doprowadzić do sytuacji, że pełnowartościowe produkty będą poddawane utylizacji, co jest łamaniem zasad racjonalnej gospodarki, w tym niemarnowania żywności wprowadzonej do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.

Dlatego też, jako Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców oraz Federacja Polskich Banków Żywności, wnosimy o zmianę przedmiotowego przepisu poprzez jego usunięcie, bądź doprecyzowanie w ten sposób, że nie odnosiłby się on do nieodpłatnego przekazania napojów na rzecz organizacji pożytku publicznego lub podmiotów realizujących cele pożytku publicznego.

POBIERZ APEL >>>