Federacja Polskich Banków Żywności z niepokojem przyjęła decyzję Ministerstwa Finansów z dnia 12 marca br. o nieprzedłużaniu okresowego obniżenia stawki VAT na podstawowe produkty spożywcze. Oznacza to, że przejściowa stawka VAT 0% przestanie obowiązywać od 1 kwietnia br. i zastąpi ją stawka 5%. W opinii Federacji Polskich Banków Żywności skokowy wzrost cen żywności od przyszłego miesiąca uderzy przede wszystkim w osoby najbardziej potrzebujące opieki i ochrony państwa. W związku z tym apelujemy o podjęcie działań osłonowych, skierowanych do osób najuboższych, podniesienia progów dochodowych uprawniających do uzyskania pomocy żywnościowej oraz wzmocnienia trzeciego sektora, świadczącego pomoc żywnościową.
W okresie gwałtownych wzrostów inflacji zerową stawką objęto podstawowe produkty spożywcze: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż, a więc artykuły, które znajdują się w każdym koszyku zakupowym. Spowolnienie inflacji i tempa wzrostu cen żywności nie oznacza, że produkty spożywcze tanieją w sklepach, a wskaźniki “rok do roku” porównują obecną sytuacją z tą, której doświadczaliśmy na początku 2023 roku. W opinii Federacji Polskich Banków Żywności na koszty żywności należy spojrzeć w szerszej perspektywie. Faktem jest, że w ciągu ostatnich ponad dwóch lat koszty życia i zakupu żywności dynamicznie wzrosły, co odczuli wszyscy w Polsce. W 2022 roku, według danych GUS, aż o 2,6% spadł miesięczny dochód rozporządzalny na osobę w gospodarstwach domowych. Polacy mają mniej pieniędzy i już ponad 26% swojego miesięcznego budżetu przeznaczają na żywność i napoje bezalkoholowe. W obliczu kolejnego, nieuchronnego skoku cen żywności jej zakup będzie pochłaniał jeszcze więcej naszych środków. A są w Polsce ludzie, których na żywność nie stać już teraz.
W październiku 2023 roku Federacja Polskich Banków Żywności opublikowała raport “Niedożywienie i głód w Polsce”. Przeprowadziliśmy rozmowy z osobami, które korzystają z bezpłatnej żywności otrzymywanej od organizacji charytatywnych i spytaliśmy o ich sytuację. Osiem na dziesięć badanych osób przyznało, że w ciągu ostatniego roku zdarzyło im się odczuwać głód, a 76% podkreśliło, że w tym okresie ich sytuacja ekonomiczna pogorszyła się. Przez inflację sześć na dziesięć z nich musiało pożyczyć pieniądze, żeby samodzielnie kupić jedzenie. Tylko co czwarta osoba mogła sobie codziennie pozwolić na zjedzenie ciepłego posiłku do syta.
Według danych Poverty Watch 2023 w 2022 r. ok. 1,8 mln Polaków żyło w skrajnym ubóstwie, w tym 396 tys. dzieci i 287 tys. seniorów. Jak podawał GUS w informacji dotyczącej ubóstwa w Polsce “W 2022 roku zasięgi ubóstwa ekonomicznego w gospodarstwach domowych ogółem w Polsce pozostały na podobnym poziomie jak w 2021 r., choć przeciętna sytuacja materialna gospodarstw domowych realnie pogorszyła się, m.in. z powodu wysokiej inflacji”. Pięcioprocentowa podwyżka cen żywności sprawi, że wiele z nich będzie musiało zrezygnować z części kupowanej żywności.
Państwo oferuje kilka rodzajów wsparcia żywnościowego: zasiłek celowy na zakup jedzenia, paczki z produktami spożywczymi lub gotowe posiłki. Duża część dostępnej w ten sposób żywności pochodzi z zakończonego już unijnego „Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa” oraz rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu na lata 2019–2023”. Żeby skorzystać z publicznej pomocy trzeba spełnić kryteria dochodowe, czyli mieć dochód nie wyższy niż określony w przepisach. Te kwoty są waloryzowane, ale ich zmiany nie nadążają za wskaźnikiem inflacji. Ponadto różne dochody kwalifikują do różnych rodzajów świadczeń, co jest przeszkodą biurokratyczną dla osób ubiegających się o pomoc.
Federacja Polskich Banków Żywności, wykazując zrozumienie dla zawiłości decyzji makroekonomicznych, apeluje o podjęcie działań, mających na uwadze troskę o sytuację osób potrzebujących w Polsce. Te działania mogą przyjąć formę działań osłonowych, skierowanych do osób najuboższych, podniesienia progów dochodowych uprawniających do uzyskania pomocy żywnościowej oraz wzmocnienia trzeciego sektora, świadczącego pomoc żywnościową, poprzez nowelizację np. Ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.
“Obowiązek solidarności z innymi” jest zwrotem wpisanym w preambułę polskiej konstytucji i cechą, która jest ważna dla wielu osób w Polsce. Decyzje, które zapadają na najwyższych szczeblach władzy, muszą brać pod uwagę dobrostan wszystkich obywateli Polski, a nie tylko tych, których głos da się usłyszeć. Osoby ubogie, potrzebujące i w kryzysie często nie mają siły, aby głośno wyrażać swój sprzeciw. Bardziej od polityki zajmują ich codzienne troski i dylematy dotyczące zakupu żywności, leków bądź opłacenia rachunków. Federacja Polskich Banków Żywności chciała zabrać głos w ich imieniu i zaapelować o solidarną politykę socjalną.
27 stycznia 2025 r. media obiegło szokujące zdjęcie zrobione przez mieszkankę Nieporętu, która w okolicznym lesie natknęła się na wysypisko pieczywa. Hurtowa ilość wyrzuconego chleba może sugerować, że nie... czytaj dalej
Banki Żywności rozpoczęły “Zbiórkę żywności dla seniorów”, której celem jest zebranie żywności dla osób starszych, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej w Polsce. Akcja potrwa od 21 stycznia do 28... czytaj dalej
Dowiesz się, jak nie marnować jedzenia oraz w jaki sposób działają Banki Żywności.
Ratujemy żywność i przekazujemy ją potrzebującym.
Zapisz się na newsletter