Co jedli i jedzą Polacy? Gdyby przeanalizować dokładnie kuchnie regionalne na pewno można odnaleźć dużo wyjątkowych i smacznych dań. Jednak głównie polska kuchnia kojarzy się większości osób z mięsem, ziemniakami, kapustą. Za tradycyjne polskie dania uznaje się popularne pierogi, gołąbki, kotlet schabowy i mielony, bigos, golonkę, sycące mięsne zupy tj. żurek, rosół, grochowa. Polska kuchnia nie wydaje się być zbyt lekka i łatwostrawna, ale na pewno bogata w smak i sycąca.
Najnowsze badania nad sposobem żywienia Polaków pokazują, że w stosunku do norm spożywamy za dużo czerwonego mięsa i przetworzonych produktów mięsnych, a za mało warzyw i owoców. W dietach Polaków stwierdzano niedobory wapnia, magnezu, potasu, witamin D i C, folianów przy jednoczesnym nadmiarze sodu. Niestety nasza dieta odbija się mocno na naszym zdrowiu, jeśli jest nieprawidłowa zwiększa u nas ryzyko pojawienia się chorób dietozależnych takich jak: cukrzyca, nadciśnienie, otyłość
Jak w takim razie skomponować zdrowy posiłek?
Połowę talerza powinny zawsze zajmować warzywa. Niezależnie czy jemy śniadanie, obiad czy kolację. Część warzyw można zastąpić owocami. Najlepiej wybierać różnorodnie, warzywa w każdym kolorze i rozmiarze. Każde z nich ma swoje unikalne wartości, różną zawartość witamin, antyoksydantów i związków aktywnych.
Pozostałe miejsce na naszym talerzu rezerwujemy na białko i węglowodany. Każda z tych grup powinna dostać po ¼ miejsca na talerzu. Jako źródła białka powinniśmy wybierać mięso drobiowe, chudą wołowinę, cielęcinę, mięso królika, jaja, nasiona roślin strączkowych, tofu, mleko i produkty mleczne (sery, fermentowane napoje mleczne) ryby szczególnie morskie. Warto wymiennie w naszych posiłkach dodawać roślinne i zwierzęce źródła białka.
Sięgając po źródła węglowodanów wybierajmy ciemne makarony, brązowy ryż, ciemne pieczywo, najlepiej na zakwasie, gruboziarniste kasze i płatki owsiane górskie. Są lepszym źródłem błonnika i składników mineralnych niż produkty z pełnego przemiału.
Poza tym powinniśmy na co dzień ograniczać sól, cukier dodany oraz zwracać uwagę na jego zawartość w gotowych produktach, alkohol, napoje gazowane.
Pamiętając o tych zasadach możemy modyfikować nasze ulubione polskie dania. Np. Zamienić mięso w gołąbkach na soczewicę, zamiast schabowego, przygotować kotlet warzywny lub grzyby w panierce. A do pierogów dodać chudsze i uboższe w nasycone kwasy tłuszczowe mięso drobiowe.
Na jakość jedzonych przez nas dań wpływa także obróbka termiczna, czyli sposób przygotowywania potraw. Gdy smażymy na tłuszczu zwierzęcym, zwiększamy zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu w naszym daniu. Jeśli już smażymy, wybierzmy oliwę z oliwek lub olej rzepakowy.
Najlepszymi sposobami przyrządzania potraw są: gotowanie na parze i w wodzie, pieczenie pod przykryciem, duszenie. Pozwalają zachować lepsze wartości odżywcze i zdrowotne potraw.
Jeśli chcemy, aby nasze posiłki były jak najzdrowsze i nie chcemy spędzać w kuchni wiele czasu, pamiętajmy o paru zasadach.
Wybierajmy sezonowe warzywa i owoce, ale nie bójmy się też sięgać po mrożonki. Warzywa są zawsze zbierane do mrożenia w szczycie sezonu, dlatego mają wysoką zawartość składników mineralnych, a mrożenie w wysokiej temperaturze pozwala je zachować.
Jeśli nie mamy czasu gotować i moczyć strączków za każdym razem, gdy zachce nam się humusu lub falafela, możemy za jednym razem ugotować większą ilość nasion i zamrozić je. Możemy też sięgnąć po strączki w puszkach. Pamiętajmy jednak, że są dużo droższe i mogą zawierać dodatek soli lub cukru. Plusem takiego rozwiązania jest fakt, że większość osób lepiej toleruje nasiona roślin strączkowych z puszek.
Gotujmy potrawy na 2-3 dni, wtedy nie będziemy musieli codziennie spędzać czasu przy kuchence. Możemy też wcześniej, tego samego dnia przygotować składniki na dania, które ugotujemy w ciągu tygodnia. Możemy pokroić już warzywa w kostkę lub słupki, ugotować kaszę, zamarynować mięso, czy nawet przygotować mieszankę suchych składników na ciasto czy placki.
Planujmy nasze jadłospisy z wyprzedzeniem, wtedy nie będziemy musieli organizować nieplanowanych wypadów do sklepu, zamawiać gotowych i droższych dań oraz kupować za dużo nie potrzebnych składników, które ulegną zmarnowaniu.
Artykuł powstał w ramach kampanii edukacyjnej „Zdrowy balans – najlepszą dietą”, przy współpracy z marką Cedrob Z Kurnej Półki.
27 stycznia 2025 r. media obiegło szokujące zdjęcie zrobione przez mieszkankę Nieporętu, która w okolicznym lesie natknęła się na wysypisko pieczywa. Hurtowa ilość wyrzuconego chleba może sugerować, że nie... czytaj dalej
Banki Żywności rozpoczęły “Zbiórkę żywności dla seniorów”, której celem jest zebranie żywności dla osób starszych, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej w Polsce. Akcja potrwa od 21 stycznia do 28... czytaj dalej
Dowiesz się, jak nie marnować jedzenia oraz w jaki sposób działają Banki Żywności.
Ratujemy żywność i przekazujemy ją potrzebującym.
Zapisz się na newsletter