Historia

Geneza idei Banków Żywności

na zdjęciu: John van Hengel (rozmawia przez telefon) ze swoim współpracownikiem -Kenny Ramsey.

Ideę Banków Żywności pod koniec lat 60-tych, wykreował i powołał do życia emerytowany, amerykański biznesmen – John van Hengel. John van Hengel po zakończeniu swojej kariery zawodowej podjął pracę jako wolontariusz w lokalnej organizacji pomocy najuboższym w Phoenix w Arizonie. Podczas swoich działań zauważył, że wielu właścicieli sklepów marnuje żywność wyrzucając produkty, których termin ważności dobiegał końca. Van Hengel postanowił zbierać od handlowców ową żywność i przekazywać ją na bieżąco do miejskich jadłodajni. Jego działalność przybrała taką skalę, że zostały przekroczone możliwości ośrodków dożywiania. Postanowił, zatem założyć centralny punkt składowania żywności.

W 1967 roku powstał pierwszy na świecie Bank Żywności – Bank Żywności Św. Maryi. Pomysł byłego biznesmena szybko znalazł naśladowców. W latach 70 w wielu miastach Ameryki zaczęły powstawać Banki Żywności. Obecnie sieć Banków w USA liczy ponad 200 takich organizacji.

Dzięki innowacyjnemu pomysłowi i inicjatywie Johna van Hengela, amerykańska sieć Banków Żywności – Feeding America (wcześniej pod nazwą America’s Second Harvest), jest obecnie największą dobroczynną organizacją zajmującą się problemem niedożywienia w Stanach Zjednoczonych.

Początki Banków Żywności poza USA

Europejska Federacja Banków Żywności zrzesza 24 członków.

Na początku lat 80. doświadczenia amerykańskie znalazły swoich naśladowców we Francji. Z inspiracji Cecylii Bigo i Bernarda Dandrela powstała sieć francuskich Banków Żywności. Obecnie we Francji jest ich 79. Idea Banków Żywności szybko rozprzestrzeniła się na pozostałe kraje Europy.

Z czasem krajowe federacje powołały do życia Europejską Federację Banków Żywności (FEBA), w skład której wchodzą Banki Żywności z poszczególnych krajów – aktualnie jest 24 członków (dane z 2021 r.).

Skuteczność działań, skala pomocy i akceptacja społeczno-ekonomiczna, sprzyjały decyzjom rządowym o zasileniu Banków z państwowych rezerw żywności oraz nadwyżek produkowanych w krajach Unii Europejskiej. Dzięki temu Banki mogły rozwijać swoją działalność i docierać ze wsparciem do coraz większej liczby osób potrzebujących.

na zdjęciu: Jacek Kuroń

Banki Żywności w Polsce

1993 rok to moment zainteresowania formułą działania Banków Żywności w Polsce. Z inicjatywy Jacka Kuronia przy Fundacji „Pomoc Społeczna SOS” powstał w Warszawie pierwszy „Bank Żywności SOS”. W latach 1993 – 95 powstały kolejne Banki w Jaworze, Łodzi i Pile, a następnie w Krakowie, Koninie, Lesznie.

W 1997 r. istniejące wówczas Banki Żywności utworzyły Federację Polskich Banków Żywności. Jej pierwszym Prezesem został Czesław Jurczyszyn, który pełnił tę funkcję do 2002 r.

Obecnie Federacja zrzesza 31 Banków. Zadaniem Federacji jest promocja idei Banków Żywności, reprezentowanie ich oraz koordynacja działań na poziomie ogólnopolskim. Proces tworzenia się Banków Żywności w różnych rejonach Polski jest ciągły i odznacza się ogromną dynamiką. Świadczą o tym nowe siedziby Banków Żywności w wielu miastach Polski, a także ich działania podejmowane w licznych projektach.